‘Soms lijkt het wel een tsunami aan veranderingen waar we op moeten anticiperen’ Het is een regelmatig gehoorde noodkreet zegt Sander van Meurs, partner bij Improven, en één die hij schaart onder het thema ‘organizational fitness’. ‘De behoefte van bedrijven om sneller te anticiperen en te reageren is niet nieuw’ , zegt Van Meurs. ‘De urgente toon die ik hoor bij mijn klanten, is dat wel.’
Waar komt die urgente wens om slagvaardiger te zijn vandaan?
Sander van Meurs: ‘Er komt in hoog tempo veel op bedrijven af. We zien veranderend consumentengedrag. We zien nieuwe toetreders in sectoren waar dat vroeger ondenkbaar was. We zien nieuwelingen die met kleine digitale organisaties razendsnel inspelen op de veranderende wensen van consumenten. Dat doen ze met succes en ze snoepen daadwerkelijk marktaandeel af van gevestigde partijen. En we zien dat toezichthouders en overheid erg hun best doen om het allemaal bij te houden en in goede banen te leiden, met nieuwe regelgeving. Het gaat allemaal snel. Het hangt samen met de digitale revolutie waar we met z’n allen middenin zitten. Het leidt bij onze klanten tot vragen als: hoe worden we flexibeler en slagvaardiger? Hoe kunnen we beter anticiperen? Of hoe kan onze reactiesnelheid omhoog? In onze visie gaat het eigenlijk steeds over hetzelfde: over organizational fitness. Er zijn gelukkig allerlei nieuwe mogelijkheden om met deze uitdagingen om te gaan. De digitalisering is de perfecte versneller voor organizational fitness.’
Wat is de belangrijkste versneller achter de huidige ontwikkelingen?
Sander van Meurs: ‘Dat is zoals gezegd de nieuwe technologie, de digitalisering en de mogelijkheden die daardoor ontstaan. Die vaststelling is op zichzelf niet opmerkelijk, het bijzondere zit hem vooral in de snelheid waarmee het allemaal gaat en de enorme gevolgen voor specifieke sectoren en bedrijfstakken. Je ziet het bij accountants en notarissen die moeten overschakelen naar nieuwe business-modellen omdat delen van hun dienstverlening worden geautomatiseerd. Je ziet het ook bij banken en verzekeraars. We zien dat hypotheken nu ook online worden afgesloten wat uitdagingen met zich meebrengt vanuit wet- en regelgeving. Je ziet nieuwe toetreders die delen van het betalingsverkeer en kredietverstrekking overnemen. In de retail-sector zijn de afgelopen jaren gerenommeerde ketens ten onder gegaan en ontstaan nieuwe verdienmodellen met nieuwe afzetkanalen. Ook in onze eigen dienstverlening, de consultancy, zie je de grote impact van de digitalisering. Er wordt steeds vaker gevraagd om totaaloplossingen in de vorm van gedigitaliseerde processen en systemen. Wij adviseren daarover en begeleiden in het verlengde daarvan het ontwerp en de implementatie van die systemen.’
Hoe moeten ondernemingen met de huidige veranderingen omgaan?
Sander van Meurs: ‘Dat verschilt van organisatie tot organisatie. We kunnen niet generaliseren: maar er is nauwelijks een sector die niet wordt geraakt. Het is geen hype en het gaat niet vanzelf over. Bedrijven kunnen de ontwikkelingen niet negeren. Ik zeg dus: blijf alles in je sector oplettend volgen. Let goed op wat concurrenten doen en zorg dat je organisatie snel kan reageren, met andere woorden: zorg voor organizational fitness.’
Moeten organisaties het roer radicaal omgooien?
Sander van Meurs: ‘Nee zeker niet, ze kunnen het beste weloverwogen hun koers kiezen. Allereerst moeten ondernemingen zich afvragen: in wat voor omgeving bevinden wij ons? En vervolgens: hoe passen we onze positionering en propositie aan bij wat er binnen onze sector gaande is? En ook belangrijk: hebben we daarvoor de gewenste flexibiliteit? Sluiten we aan bij wat onze klanten verwachten? Als is vastgesteld dat dit niet zo is dan moet een onderneming aan de slag en vernieuwen. Dat moet doordacht en tegelijkertijd voortvarend gebeuren, en ook op een manier die past bij de organisatie.’
Als een bedrijf organizational fit wil worden wat is dan de eerste stap?
Sander van Meurs: ‘Het begint ermee dat organisaties hun ‘basis’ op orde hebben. Hoe zit het met hun processen? Hoe zit het met hun data? Weten ze precies wat klanten willen? Dat soort zaken. Uiteindelijk moet het vernieuwen uitmonden in veranderingen in de structuur, processen en systemen van een bedrijf. Helaas zie ik vaak dat er geen gebalanceerde visie is waarbij proces, systeem en structuur integraal worden benaderd. Ook ontbreekt bij trajecten soms de aansluiting bij de strategische doelen en worden grote projecten – doorgaans IT-projecten – gestart zonder dat die integraliteit en aansluiting bij de strategie gewaarborgd is.’
Hoe zou je dat het beste aan kunnen pakken?
Sander van Meurs: ‘Wij zijn voorstander van geleidelijke stappen. Dat biedt de mogelijkheid om bij te sturen en om in de goede volgorde te werken. Het is belangrijk dat je eerst vanuit de klant en vanuit de processen denkt en pas daarna vanuit structuur en IT. Niet als een standaard dogma, maar wel als belangrijk denkkader, waar goed onderbouwd, soms ook van kan worden afgeweken. Ook moet je het niet moeilijker maken dan nodig is. Kenmerkend is dat Improven altijd integraal werkt. We kijken naar de elementen mensen, structuur, processen en systemen. Wij denken en ontwerpen echt vanuit het klantperspectief, van buiten naar binnen, en niet alleen vanuit het IT-perspectief. De valkuil voor veel organisaties is dat men enthousiast aan de slag gaat met Scrum en Agile maar te weinig oog heeft voor het grotere geheel en geen antwoord heeft op de vraag: waarom doen we dit eigenlijk? Ook zie je dat organisaties starten met zulke projecten maar hun basis niet op orde hebben waardoor projecten vastlopen.’
Wat zijn dan belangrijke succesfactoren?
Sander van Meurs: Samenwerking is essentieel. Ik bedoel daarmee samenwerking tussen leveranciers en de klant. Oplossingen moeten geaccepteerd worden, passen bij de situatie van de klant en daarna ook verder ontwikkeld en beheerd kunnen worden. Oplossingen ontstaan niet in een ‘black box’ maar in nauwe samenspraak met de opdrachtgevers. Klanten komen dan ook niet voor verrassingen te staan. Het is belangrijk om vertrouwd te zijn met alle toonaangevende standaardmethodieken in de markt maar indien nodig die ook aan te passen zodat ze beter aansluiten bij de specifieke omstandigheden bij een opdrachtgever. Verder is het belangrijk om vanuit een onafhankelijke rol te opereren zodat een totaaloplossing inclusief de beste daarbij horende geautomatiseerde ondersteuning gerealiseerd kan worden.
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Jan Bosman, partner Process Improvement, op 06-55801881 of via e-mail jan.bosman@improven.nl