Databeveiliging in de zorg – een cruciale pijler voor vertrouwen en continuïteit

In een tijd waarin digitale zorgtoepassingen en elektronische patiëntendossiers de norm zijn, is databeveiliging in de zorgsector belangrijker dan ooit. Zorginstellingen verwerken dagelijks grote hoeveelheden gevoelige persoonsgegevens, zoals medische dossiers, behandelplannen en lab uitslagen. Het beschermen van deze informatie is niet alleen een wettelijke verplichting, maar ook essentieel voor het vertrouwen van patiënten en de continuïteit van zorg.

Waarom is de zorgsector extra kwetsbaar?

De zorgsector is al jaren koploper in het aantal datalekmeldingen bij de Autoriteit Persoonsgegevens (AP). In 2024 werden er maar liefst 6.873 meldingen gedaan vanuit de sector Gezondheid & Welzijn.

De zorgsector verwerkt dagelijks grote hoeveelheden uiterst gevoelige persoonsgegevens — van medische dossiers tot behandelplannen. Juist deze waardevolle data maken de sector tot een aantrekkelijk doelwit voor cybercriminelen. Tegelijkertijd werken zorgprofessionals onder hoge druk, in complexe ketens en met systemen die niet altijd optimaal zijn ingericht. Datalekken ontstaan dan ook vaak door menselijke handelingen in een onduidelijke of overbelaste werkomgeving, niet door onwil.

Wet- en regelgeving: NEN 7510, AVG en NIS2

Om databeveiliging te waarborgen, zijn er verschillende normen en wetten van kracht:

• NEN 7510: De Nederlandse norm voor informatiebeveiliging in de zorg. Deze biedt een kader voor het opstellen van beleid en het implementeren van maatregelen die passen bij de risico’s van de organisatie.
• AVG (Algemene Verordening Gegevensbescherming): Verplicht organisaties om persoonsgegevens adequaat te beveiligen. Dit betekent onder andere het maken van een risicoanalyse, het treffen van passende technische en organisatorische maatregelen, en het regelmatig testen van de effectiviteit van deze maatregelen.
• NIS2-richtlijn/Cyberbeveiligingswet: Deze Europese richtlijn, die in Nederland wordt geïmplementeerd als de Cyberbeveiligingswet, verplicht zorginstellingen tot het verhogen van hun digitale weerbaarheid. De overheid adviseert om hier nu al mee aan de slag te gaan, zodat organisaties voorbereid zijn op toekomstige verplichtingen.

Praktische stappen voor zorginstellingen

Databeveiliging draait om meer dan alleen technologie. De échte sleutel tot een informatieveilige zorgorganisatie zijn de mensen die er werken. Zorgprofessionals hebben dagelijks toegang tot privacygevoelige informatie, zoals patiëntendossiers en medische gegevens.  Hun betrokkenheid en handelen zijn cruciaal — dat vraagt om een omgeving waarin zij goed worden ondersteund.

Maar hoe zorg je ervoor dat medewerkers zich bewust zijn van hun rol in databeveiliging?

Een eerste stap is inzicht krijgen in de momenten waarop medewerkers met informatiebeveiliging te maken hebben. Denk bijvoorbeeld aan het gebruik van sterke wachtwoorden bij het inloggen op systemen, of aan fysieke situaties waarin dossiers onbedoeld onbeheerd blijven liggen. Door deze situaties te herkennen, kun je gerichte maatregelen nemen en het bewustzijn vergroten.

Er zijn al veel eenvoudige acties die je zelf kunt ondernemen. Stel jezelf de vraag: Tijdens welke werkzaamheden komen mijn medewerkers in aanraking met vertrouwelijke informatie? Door deze vraag te beantwoorden, leg je de basis voor gerichte training, duidelijke protocollen en een cultuur waarin dataveiligheid vanzelfsprekend is.Het vraagt om een integrale aanpak:

• Privacy bewustzijn: Regelmatige trainingen en e-learning modules helpen medewerkers om risico’s te herkennen en correct te handelen.
• Technische maatregelen: Denk aan versleuteling, toegangsbeheer, en het up-to-date houden van systemen.
• Procesoptimalisatie: Verminder handmatige handelingen en zorg voor duidelijke protocollen bij het verwerken en versturen van gegevens.
• Monitoring en evaluatie: Voer regelmatig audits en phishing simulaties uit om de effectiviteit van maatregelen te toetsen.

Conclusie

Databeveiliging is geen eenmalig project, maar een continu proces dat meegroeit met technologische en organisatorische ontwikkelingen. Door te investeren in bewustwording, technologie en beleid, kunnen zorginstellingen niet alleen voldoen aan wetgeving, maar ook het vertrouwen van patiënten behouden en de kwaliteit van zorg waarborgen.

Wil je als zorginstelling aan de slag met databeveiliging? Neem contact op met onze consultants voor een risicoanalyse of een NEN 7510-pre audit. Samen zorgen we voor veilige en toekomstbestendige zorg.

Meer weten over dit onderwerp? Neem contact op met Igor Buszta!

+31 6 46 00 31 57 Igor Buszta