5 x Waarom
Omschrijving
De ‘5 x waarom’-methode is een eenvoudige maar zeer effectieve tool om de oor- zaak (root-cause) van een probleem te identificeren. De ‘5 x waarom’-methode is ontwikkeld door Toyota om root-cause analyses uit te voeren voor productie-gerelateerde problemen. Door de eenvoudige opzet en effectieve output is de ‘5 x waarom’-methode ook een onderdeel geworden van Kaizen en Lean Six Sigma- trajecten.
Wanneer
In de fase Analyseren oorzaken.
Doelen
Als een probleem geïdentificeerd wordt, dan gebeurt dat meestal aan de oppervlakte. Dat wil zeggen dat het zichtbare probleem eigenlijk een symptoom is van één of meerdere problemen die daaronder liggen. En die onderliggende problemen noemen we grondoorzaken. Om te weten waar het echte probleem vandaan komt en hoe je het blijvend oplost, moet je op zoek gaan naar deze grondoorzaken.
Met de ‘5x waarom’-methode proberen we de grondoorzaken boven water te krijgen.
Stappen
- Identificeer het probleem waarvoor de root-cause geïdentificeerd moet Stel de vraag ‘Waarom is dit probleem ontstaan?’ Het resultaat is een antwoord met weer een nieuw of ander probleem.
- Neem het eerste antwoord (of probleem) en stel opnieuw de vraag: waarom is dit probleem ontstaan?
- Herhaal deze stappen totdat je bij de kern (root-cause) van het probleem bent
Figuur: 5 x waarom-methode
Voorbeelden
Voorbeeld 5 x waarom-methode
Tips:
- Om te voorkomen dat medewerkers zich ter verantwoording geroepen voelen of het gevoel krijgen dat ze worden afgerekend op hun werk, kan de waarom-vraag worden vervangen door: hoe denk je dat het komt dat…? Of: wat maakt dat…?
- Zorg dat de antwoorden berust zijn op feiten die daadwerkelijk te achterhalen zijn.
- De ‘5 x waarom’-methode kan je goed gebruiken als je aan de hand van een visgraatdiagram de grondoorzaken inzichtelijk maakt. Vraag 5x door als een deelnemer een oorzaak benoemt.